تحصیل در دانشگاه های دولتی ترکیه از چند طریق انجام می شود. پذیرش از طریق نمره آزمون یوس و نمره آزمون های بین المللی چون ACT, SAT ، پذیرش از طریق شرط معدل و همچنین از طریق شرکت در ترکیه بورسلاری از راه های پذیرش دانشجو در دانشگاه های دولتی ترکیه است. اما دولت ترکیه با برگزاری آزمون یوس مرکزی ترکیه که برای اولین بار در ژانویه سال 2023 (9 بهمن ماه 1401) برگزار شد، شانس دیگری برای متقاضیان تحصیل در دانشگاه های دولتی این کشور ایجاد کرده است.
طبق جدیدیترین اخبار و بخشنامه سازمان YOK (متولی نظارت بر کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور ترکیه) جهت سامان دهی بهتر بین دانشگاه های دولتی ترکیه و همچنین بالا بردن کیفیت سطح آموزش و جذب دانشجویان، از استراتژی ها و تکنیک های آموزش عالی خاصی استفاده کردند.
با توجه اینکه از سال ۲۰۱۰ تا به امروز آزمون های یوس توسط دانشگاههای ترکیه برگزار می شد، از سال 2023 مقرر گردید که مجددا متولی برگزاری آزمون یوس، خود سازمان ÖSYM باشد. به همین دلیل و بر اساس قانون شماره ۲۵۴۷ آزمون یوس به یوس متمرکز MYÖS و سپس به یوس مرکزی TR YOS تغییر نام پیدا کرد و شرایط آن نیز توسط سازمان آموزش عالی ترکیه ابلاغ گردید.
آزمون یوس آخرین بار توسط ÖSYM در سال 2010 برگزار شد و پس از آن فرآیندهای جذب دانشجویان بین المللی به دانشگاه های ما واگذار شد. این وضعیت عموماً مورد استقبال دانشگاههای ما قرار گرفت و فرآیند پذیرش دانشجو از خارج از کشور توسط دانشگاههای ما با شیوههای متفاوتی انجام شد. با شرایط شرکت در آزمون و پذیرش دانشجو از خارج از کشور، معدل و … به دانشگاه ها واگذار شده است.
اینکه برخی از آنها بر اساس نتایج آزمونهایی که در خارج از کشور برگزار می شوند و یا بدون آزمون دانشجو می پذیرند، اعتبار این آزمون ها توسط دانشگاه های مختلف هم از نظر کاربردی و هم از نظر سنجش و ارزشیابی و اینکه دانشگاه های ما دارای مشکلات دیپلماتیک در استفاده از آزمونها به دلیل نداشتن تجربه کافی در خصوص سیستم آموزشی خارج از کشور، منجر به برداشت منفی از سیستم آموزش عالی ترکیه شده است.
با توجه به موضوع، با تصمیمات کارگروه اصول پذیرش دانشجو از خارج از کشور متشکل از نمایندگان وزارت کشور، وزارت امور خارجه، وزارت آموزش ملی، ریاست مجموعه ترک های خارج از کشور و جوامع وابسته، ÖSYM(سازمان سنجش،پذیرش و ارزشیابی)، بنیاد معارف ترکیه، موسسه یونس امره و نماینده دانشگاه ها در این زمینه، آزمون مرکزی با بهره گیری از فرصت ها و فناوری های امروزی در جذب دانشجوی بین المللی، مطابق با سنجش و ارزیابی، قوانین و مقرراتی که امکان نظارت و ارزشیابی، رسیدن به هدف بین المللی سازی هدفمند در آموزش عالی، اجرای استاندارد با در نظر گرفتن مواردی که رعایت کیفیت را تضمین می کند، می دهد.
بر طبق ماده 45 قانون شماره 2547 :
1- آزمون پذیرش دانشجوی خارجی مرکزی (MYÖS) که از سال 2022 توسط ÖSYM برگزار می شود.
2- کسانی که تحصیلات متوسطه خود را در با دریافت آموزش روزانه در موسسات آموزش متوسطه خارج از کشور به پایان رسانده اند یا در مرحله فارغ التحصیلی هستند،اعم از:
الف) افراد دارای ملیت کشور خارجی ب) اتباع جمهوری ترکیه ج) شهروندان قبرش شمالی وابسته به ترکیه د) دارندگان ماوی کارت(mavi kart)
قادر به شرکت در MYÖS خواهند بود.
3- فقط از نتایج MYÖS(آزمون یوس مرکزی) برای پذیرش دانشجو در رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، حقوق، دبیری و مهندسی استفاده می شود.
4- برای رشته هایی غیر از موارد مندرج در ماده سوم،علاوه بر نتیجه MYÖS(آزمون یوس مرکزی)، موسسات آموزش عالی می توانند بر اساس معیارهایی مانند ABITUR، SAT، آزمون های سراسری کشورها، نمرات دیپلم دبیرستان و… دانشجوی خارجی پذیرش کنند.
5-برای انتقال بین دانشگاهها، تغییر رشته در دانشگاه، دانشجویان ثبت نام شده در موسسات آموزش عالی در چارچوب سهمیه پذیرش دانشجوی بین المللی به رشته های مندرج در ماده 3 علاوه بر شرایط شورای عالی آموزش و پرورش،باید نتیجه آزمون MYÖS(آزمون یوس مرکزی) هم ارائه کنند.
6-مراکز خراج از کشور برای MYÖS(آزمون یوس مرکزی) متعاقبا اعلام خواهد شد.
7- آزمون به زبان های ترکی، آلمانی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و عربی برگزار می شود.
8- مفاد آزمون از سوی شورای آموزش عالی ترکیه به گونه ای خواهد بود که قوه یادگیری پایه ای داوطلب را ارزشیابی کند.(ریاضی،هندسه،هوش)
9- الف) شهروندان قبرس شمالی که از سال تحصیلی 2023-2022 در موسسات آموزش متوسطه در ترکیه ثبت نام خواهند کرد، کسانی که تابعیت ترکیه/دارندگان کارت آبی، خود را ترک کرده اند(از تابعیت ترکیه خارج شده اند) و اتباع خارجی (به استثنای مدارس سفارت و موسسات آموزش خصوصی بین المللی در سیستم MOBIS) فقط می توانند برای ورود به دانشگاه،در آزمون سراسری (YKS) شرکت کنند.
ب) دانش آموزان دارای کارت آبی و اتباع خارجی که قبل از سال تحصیلی 2023-2022 در موسسات آموزش متوسطه ثبت نام کرده یا از آنها فارغ التحصیل شده اند (به استثنای دانش آموزانی که در مدارس سفارت و موسسات آموزش خصوصی بین المللی در سیستم MOBIS تحصیل می کنند)، اگر شرایط لازم را داشته باشند، هم با آزمون یوس مرکزی 2025 و هم با آزمون سراسری می توانند وارد موسسات آموزش عالی شوند، از سال 2026 فقط با YKS(آزمون سراسری) می توانند وارد شوند.
10- اتباع خارجی شاغل به تحصیل در مدارس سفارت و موسسات آموزشی خصوصی بین المللی در سیستم MOBIS به استثنای کسانی که تحصیلات متوسطه خود را در ترکیه به پایان رسانده اند و تابعیت ترکیه خود را ترک کرده اند یا دارندگان کارت آبی را ترک کرده اند، توسط شورای آموزش عالی تعیین می شوند. MYÖS، YKS، ABİTUR، SAT(آزمون یوس مرکزی)، آزمون های سراسری کشورها، نمرات دیپلم دبیرستان، امکان پذیرش دانشجو بر اساس ضوابط دانشگاه مربوطه، در جلسه مورخ 23/06/2021 مجمع عمومی آموزش عالی مقرر گردید.
آزمون یوس مرکزی در سال 2025 دوبار برگزار خواهد شد که تاریخ این دو آزمون به شرح زیر است:
آزمون اول یوس مرکزی 2025:
2025/02/13 (1403/11/25)
2025/03/12 (1403/12/22)
2025/03/18 (1403/12/28)
2025/03/20 (1404/01/02)
2025/05/11(1404/02/11)
2025/06/11(1404/03/21)
هزینه ثبت نام آزمون یوس مرکزی برای کشور های مختلف به صورت جداگانه دسته بندی شده است که متقاضیان با توجه به آن، برای شرکت در این آزمون واریز می کنند. اطلاعات کامل هزینه های آزمون یوس مرکزی 2023 به شرح ذیل می باشد:
• مراکز ترکیه، ایران، آذربایجان، عربستان، آلمان و قبرس شمالی: ۸۰۰ لیر • مراکز تونس، لیبی، الجزایر، قرقیزستان، قزاقستان، ترکمنستان، پاکستان، افغانستان و اندونزی: ۲۵۰ لیر • مراکز چاد، نیجریه، نیجر، سنگال، اتیوپی، سودان، اردن، لبنان و ازبکستان: ۱۵۰ لیر
هزینه ثبت نام آزمون یوس مرکزی 2024 به شرح زیر می باشد:
هزینه ثبت نام : 2250 لیر
هزینه ثبت نام با تاخیر : 3375 لیر
متقاضیان رشتههای پرطرفدار پزشکی،دندانپزشکی،داروسازی همچنین رشته هایی مانند رشته های پیراپزشکی، فنی و مهندسی، هنر و … با شرکت در آزمون یوس مرکزی و کسب نمره قبولی متناسب با رشته موردنظرشان می توانند اقدام به انتخاب رشته نمایند.
داوطلبانی که در سیستم داوطلبان سازمان ÖSYM ثبت نام نکرده ولی در اداره کل جمعیت و امور شهروندی وزارت کشور ترکیه، کارت شناسایی عکس دار جمهوری ترکیه دارند، می توانند بدون مراجعه به مراکز ثبت نام و از طریق رمز عبور دولت الکترونیک خود ( e-Devlet ) از طریق اپلیکیشن دروازه دولت الکترونیک در سامانه https://tryos.osym.gov.tr ثبت نام خود را انجام دهند.
این داوطلبان میتوانند بدون مراجعه به مراکز ثبت نام سازمان، درخواست خود را به صورت فردی و از طریق اینترنت انجام دهند و سپس با پرداخت هزینه آزمون در مدت زمان تعیین شده، درخواست ثبت نام آزمونی خود را تکمیل کنند.
از بین داوطلبانی که در سامانه داوطلبان ÖSYM ثبت نام کرده و شناسنامه عکس دار کشور جمهوری ترکیه را از اداره کل جمعیت و امور شهروندی وزارت کشور ترکیه دریافت کرده اند، کسانی که عکس معتبر دارند بدون نیاز به مراجعه حضوری به مراکز ثبت نام، میتوانند درخواست های خود را به صورت جداگانه از طریق اینترنت در آدرس اینترنتی سازمان ÖSYM ارسال کنند و درخواست خود را با پرداخت هزینه آزمون تکمیل کنند. عکسهای داوطلبان در این وضعیت در پنل کاربری ثبت نام ÖSYM به طور خودکار با عکس های آن ها در کارت شناسایی کشور جمهوری ترکیه جایگزین و به روز می شود.
افرادی که دارای عکس معتبر در سامانه پنل داوطلبان سازمان ÖSYM هستند، میتوانند به صورت فردی و بدون مراجعه به مرکز حضوری ثبت نام، از طریق آدرس اینترنتی برای شرکت در آزمون اقدام کنند و درخواستهای خود را با پرداخت هزینه آزمون در مدت زمان مقرر تکمیل نمایند.
افرادی که عکس معتبری در سامانه سیستم اداره کل جمعیت و امور شهروندی وزارت کشور ترکیه ندارند، می بایست درخواستهای خود را در مدت زمان درخواست برای آزمون به مراکز ثبت نام این آزمون ارسال کرده و با پرداخت هزینه آزمون در موعد مقرر نسبت به تکمیل ثبت نام خود اقدام کنند. اکثر داوطلبان از جمله داوطلبان ایرانی دارای چنین شرایطی هستند.
احراز هویت داوطلبان از یک هفته قبل از زمان برگزاری آزمون در مراکز ÖSYM کشور ترکیه قابل انجام است. لازم است تا داوطلبان بر اساس حوزه انتخابی خود به نزدیک ترین مرکز مراجعه کرده و پس از فرآیندهای مربوط به ثبت عکس، کارت ورود به جلسه خود را دریافت نمایند.